Сектор за просторно планирање

Просторот, како универзална категорија, е суштествена одредница на државата и истовремено предмет на најважниот процес во нејзиниот развој,процесот на планирањето.

Планирањето на просторот е начин за воспоставување на стратегијата за развојот на територијата на секоја цивилизирана држава.

Министерството за животна средина и просторното планирање, преку Секторот за просторно планирање, е задолжено за водењето и спроведувањето на политиките и следењето на процесите во обликувањето на просторот на Република Македонија.

Просторно планирање е мултидисциплинарна дејност чија цел е долгорочна проекција за развој на просторот од сите аспекти.

Со просторното планирање се обезбедува рамномерен просторен развој, рационално уредување и користење на просторот, услови за хумано живеење и работа на граѓаните, како и предвидување на мерки за заштита и унапредување на животната средина и природата, заштита од воени разурнувања, од природни и технолошки непогоди и др.

Просторното планирање претставува континуиран процес кој се реализира преку перманентно изработување и донесување на просторни планови, како и координирање на нивното спроведување, односно нивна имплементација.

Дејноста просторно планирање е дејност од јавен интерес, регулирана со:

-  Законот за просторно и урбанистичко планирање и

-  Законот за спроведување на Просторниот план на Република Македонија

Спроведувањето на овие закони е во надлежност на Министерството за животна средина и просторно планирање – Секторот за просторно планирање, кој е организиран во три одделенија:

Активости на Секторот кои произлегуваат од Закон:

-         ја координира постапката за изработката на просторните планови;

-         ја спроведува постапката за нивно донесување;

-         ја следи нивната имплементацијата (преку изготвување на едногодишни Извештаи за спроведување на Планот);

-         издава Услови за планирање на просторот (Решение за Услови за планирање на просторот);

-         учествува во подготовка на законски и подзаконски акти;

-         дава стручно мислење за усогласеност на плановите од понизок ред со Просторниот план на државата;

-         изготвува проценка и двегодишна програма за спроведување на Просторниот план на Република Македонија;

-         дава мислења од областа на просторното планирање;

-         ги координира и спроведува политиките за спроведување на постапката за стратешка оцена на влијание врз животната средина;

-         прави анализа и проценка на извештаите за стратешка оцена на влијание врз животната средина и издава Мислење по Извештај и Решение за спроведување на стратешка оцена на влијание врз животната средина;

-         подготовува документи и предлог законски решенија, потребна стручна помош и стручни мислења од областа на стратешка оцена на влијание врз животната средина.

Други активности – меѓународна и меѓуресорска соработка:

-         ги имплементира меѓународни конвенции од областа на просторното планирање;

-         остварува меѓусекторска и меѓуресорска соработка;

-         учествува во изработка на програмите за соработка со соседните земји во прекуграничен контекст;

-         соработува со ЕУ (Територијална Агенда на ЕУ и други документи од областа на просторното планирање);

-         соработува со ЕЕА (Европска Агенција за животна средина);

-         соработува со Советот на Европа (CEMAT) и др.

Просторниот план на Република Македонијапретставува стратегија за просторен развој на Републиката и дава насоки за намена, користење,заштита, организација, уредување и управување со просторот на Република Македонија.

Просторниот план претставува управувачки документ со трајна вредност и едновремено претставува интегрален развоен проект.

Трајна вредност – преку планот е дефинирана просторната организација на одредена територија, целите и концептите на просторниот развој, начинот на користењето на земјиштето (елементи кои имаат стратешка димензија во развојот и долгорочен карактер), условите за реализација на дефинираните концепти, со него се усогласени плановите од понизок ред;

Интегративен карактер - ги координира сложените структури на примарните, секундарните, терцијалните и јавните дејности, нивна локација и алокација во просторот;

Управувачки – ги артикулира и решава конфликтите кои се случуваат помеѓу субјектите при користењето на природните ресурси, согласно принципите на одржливиот развој, го дефинира користењето на просторот и го насочува планирањето на новите инвестиции.

Просторниот план на Републиката содржи: основна намена на земјиштето, насоки за уредување и користење на просторот, просторна разместеност на градбите од стопанството и нестопанството, мрежа на населени места, просторна разместеност на сообраќајна и друга инфраструктура, стратешка оцена на влијанијата врз животната средина,насоки и мерки за заштита и унапредување на животната средина и природата, мерки за заштита на недвижното културно наследство, мерки за заштита од воени разурнувања, мерки за заштита од природни и технолошки катастрофи и хаварии,параметри за спроведување на планот и соодветни графички прикази.

Просторниот план се изработува по посебна методологија.

Просторниот план се разработува преку:просторен план на регион, просторен план на општина, на општините во градот Скопје и на градот Скопје и просторен план за подрачје од посебен интерес за Републиката(како што е:акумулација, изворник на вода, подрачје за експлоатација на минерални суровини, инфраструктурни и сообраќајни коридори и сл.)

Просторните планови ги изработува Агенција за планирање на просторот, формирана од Владата на Република Македонија, по нарачка од Министерството за животна средина и просторно планирање.

Просторните планови ги донесува:

Просторниот план на Република Македонија, просторните планови на региони, просторните планови на општините и просторните планови за подрачја од посебен интерес ги донесува Собранието на Република Македонија.