МК – НИ 019

Клучен индикатор за статусот на оксигенизација на водните тела е биохемиската потрошувачка на кислород (БПК), што претставува потрошувачка на кислород како резултат на организмите во водата кои ја трошат органската материја што може да се оксигенизира. Индикаторот ги илустрира сегашната состојба и трендовите во врска со БПК и концентрациите на амониум (NH₄) во реките.

Годишниот просек на БПК по 5 или 7- дневна инкубација (БПК₅/БПК₇) се изразува во mgO₂/l, а вкупните годишни концентрации на амониум се изразува во mg N/l.

Дали загадувањето на реките со биохемиската потрошувачка на кислород (БПК₅) и амониум не бележи пораст?

Во Република Македонија постои променлив тренд на концентрациите на БПК₅и на концентрациите на амониум во реките во разгледуваниот период.Најголем пад на концентрациите на БПК₅ се забележуваод 2008 до2010година.Потоа следи период на благ пораст на концентраците. Концентрациите на амониум во реките опаѓаат започнувајќи од 2001 година се до 2016 година кога е регистрирана и најниска концентрација.

Умерено еутрофичен статус во однос на степенот на БПК₅ е регистриран во река Вардар. Овие резултати може да ја одразуваат состојбата на неефикасното пречистување на урбаните и индустриските отпадни води, како и несоодветната заштита на речните басени.

.

Слика 1. Биохемиска потрошувачка на кислород (БПК5) во реките

Слика 2. Биохемиска потрошувачка на кислород (БПК5) во реките по река

Слика 3. Вкупно амониум во реките

Слика 4. Вкупно амониум во реките по река

Опфат на податоци: excel

Извор на податоци:МЖСПП, УХМР
http://www.moepp.gov.mk
http://www.meteo.gov.mk/index.php?lang=mk

Во Република Македонија во анализираниот период се забележува променлив тренд на концентрациите на БПК₅и на концетрациите на амониум. Во периодот од 2000 до 2008 година концентрацијата на БПК₅ има релативно стабилен тренд, после што од 2008 до 2010 година се регистрирани најниските концентрации на БПК₅. Во останатиот период се забележува благо растечки тренд на концентрациите на БПК₅.

Што се однесува до концентрациите на амониум во реките секоја година постојат значителни варијации.Најголема концентрација на амониум е регистрирана во 2001 година после што следи опаѓање на концентрациите. Најниска концентрација е регистрирана во 2016 година.

На одредени мониторинг станици лоцирани на Црна Река и на река Вардар, евидентиран е умерено еутрофичен статус на водите во однос на степенот на БПК₅. Овие резултати може да ја одразуваат состојбата на неефикасното пречистување на урбаните и индустриските отпадни води во земјата, како и несоодветната заштита на речните басени.

Соодветната заштита на реките и особено воведувањето на редовно пречистување на отпадните води во земјата е највисок политички приоритет на локално и на национално ниво.

• Методологија за пресметка на индикаторот

Пресметувањето на индикаторите се базира на методологијата утврдена со Eurowaternet, детерминирана од страна на Европскиот тематски центар за води при Европската агенција за животна средина.

Со овој процес дефиниран е начинот на селекција на мониторинг-станиците, утврден е видот на параметри кои се мониторираат како и нивната фреквентност на прибирање.